🔸فایننشال تایمز در تحلیلی به بررسی چالشهای روبهافزایش در نظام مالی بینالمللی بهواسطه سلطه دلار آمریکا پرداخته است. نگارنده گزارش میکند که ارزش دلار در سه سال گذشته بهصورت قابلملاحظهای کاهش یافته و این وضعیت، نگرانیهایی را در میان بانکهای مرکزی کشورهای غیرآمریکایی برانگیخته است. این بانکها که بهطور فزآیندهای برای تأمین نقدینگی دلاری به خطوط سواپ فدرال رزرو وابستهاند، نگراناند که در صورت تغییر در سیاستهای پولی ایالات متحده یا کاهش تمایل فدرال برای باز کردن این خطوط، با کمبود نقدینگی و تنش در بازارهای پولی مواجه شوند.
🔹نگرانی اصلی این است که کاهش ارزش دلار و تمایل فدرال رزرو به محدود کردن دسترسی خارجی به دلار، بانکهای مرکزی کشورها را در موقعیتی آسیبپذیر قرار دهد، چرا که این خطوط سواپ برای مدیریت تلاطم ارزی، ثبات مالی و پرداخت بدهیهای دلاری حیاتی هستند. اگر این دسترسی بهصورت ناگهانی یا بدون اطلاع قبلی محدود شود، پیامدهایی همچون افزایش نرخ بهره محلی، کاهش ذخایر رسمی، و فشار بر تراز پرداخت کشورها محتمل است.
🔸در نتیجه، فایننشال تایمز پیشنهاد میکند که تصمیمگیرندگان سیاستهای پولی در کشورهای غیرآمریکایی برای کاهش وابستگی خطرناک به خطوط سواپ فعلی، باید استراتژیهایی جایگزین اتخاذ کنند. این راهکارها ممکن است شامل توسعه ارزهای جایگزین، تقویت همکاری منطقهای برای ایجاد خطوط سواپ دوطرفه یا چندطرفه مستقل، و گسترش ذخایر ارزی متنوع شود. از سوی دیگر، بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) نیز با توجه به نقش کلیدیاش، باید شفافیت در دسترسی به خطوط سواپ ایجاد کند و شرایط و مدتزمان دسترسی را با اطلاع قبلی روشن طرحریزی کند تا از ایجاد نااطمینانی جلوگیری شود.
🔹در نهایت، نوسان در ارزش دلار و تغییر در سیاستهای خطوط سواپ میتواند برای بسیاری از بانکهای مرکزی خارج از آمریکا مخاطرهآفرین شود. بنابراین، برای کاهش ریسکهای سیستماتیک، لازم است:
سطح وابستگی به دلار را کاهش داده و تنوع ارزی را افزایش دهند؛
همکاری مالی منطقهای را تقویت کنند؛
سیاستگذاران آمریکا نیز در مدیریت این خطوط سواپ شفاف و قابل پیشبینی ظاهر شوند.
برنامهریزی استراتژیک در این حوزه بهویژه برای کشورهایی با وابستگی بالای ارزی ضروری است.